Op 6 april 1874 , 141 jaar geleden, verscheen onderstaand artikel in een krant (bron: kranten.kb.nl). In de tijdgeest van nu misschien wel een bijzondere berichtgeving. Met wat aanvullende informatie uit beschikbare bronnen is het vooral ook een interessant bericht voor geïnteresseerden in de historie van ons dorp.
“Vorstenbosch: Zondag heeft hier een voorval plaatsgegrepen, dat niet in de vergetelheid mag geraken. De landbouwer P. van Dijk alhier had te Uden een beestje geleverd en had toen het gebeurde geld -waaronder een bankbiljet van fl 25 was- in zijn vestzak geborgen. Te huis gekomen zijnde en zijn geld naziende, merkte hij dat het papieren geld verdwenen was. De goede raad was duur; hij keerde aanstonds naar Uden terug, om te zien of hij het verlorene kon wedervinden. Halfweg ontmoette hij eenen armen behoeftigen man, T. Habraken genaamd, van Vorstenbosch. Hij merkte dadelijk aan genoemden van Dijk dat er iets haperde en maakte hem dan ook dadelijk met zijne gelukkig vondst bekend. Nu kwam alles weer in den haak en de eerlijke vinder ontving voor eene geldelijke belooning….twee kwartjes.”
De landbouwer P.van Dijk is waarschijnlijk Petrus van Dijk, een van de vele Vorstenbossche nazaten van Petrus van Dijk (1560). Petrus was getrouwd met Wilhelmina Donkers. Een van de kinderen trouwde met Dorus van Kessel waarvan de van Kessels op de Leeghandseweg nazaten zijn (kinderen van Janus van Piet van Dorussen). Petrus (Piet of Peter) van Dijk woonde aan de Heuvel. In de beschrijvingen van Oude woonplekken vinden we deze plek terug. Begin negentiger jaren is bij de uitbreiding van Vorstenbosch op het Binnenveld het oude restant van de boerderij afgebroken. Het stond ongeveer op de plek waar nu Frans van Brakel woont. Het diende toen nog als schuur bij het agrarisch bedrijf van Jo van de Berg. De familie van Dijk was een welgestelde familie met veel bezittingen op Vorstenbosch. Dorus van Kessel woonde met zijn vrouw Johanna van Dijk ook nog even op deze locatie. Ten tijde van bovenstaand artikel was Petrus van Dijk (1816-1899) 58 jaar.
bidprentje: bron Nistelvorst
Mogelijk waren beiden naar de veemarkt in Uden geweest. Tot begin 20ste eeuw had Uden een veemarkt waar van heinde en verre mensen voor naar Uden kwamen. Maar of die ook op zondag plaats vond is me niet bekend.
De “armen behoeftigen man, T. Habraken” is waarschijnlijk Theodorus Habraken. Theodorus (1828-1898) woonde met zijn vrouw Antonia van Stiphout (1827-1874) en kinderen aan de Akkerweg. De woonplek was ongeveer tegenover het huidige woonhuis van Peter van den Heuvel, niet ver dus van het huis van Petrus van Dijk. Dat de familie Habraken “behoeftigen” waren blijkt ook uit het feit dat ze enkele van hun kinderen op jonge leeftijd hebben verloren. Zoon Martinus geboren in 1866 overleed in 1867. Dochter Maria geboren in 1868 overleed op jonge leeftijd in 1871. Kindersterfte kwam in die jaren veelvuldiger voor. In de tweede helft van de 19de eeuw stierven in Brabant 20 op de 100 kinderen voor het eerste levensjaar. Armoede, slechte voedingsgewoonten, druk vanuit de katholieke kerk om geen borstvoeding maar slechte flesvoeding te gebruiken en snel weer vruchtbaar te zijn, slechte sanitatie en gezondheidszorg waren de oorzaken.
Na bestudering van de gegevens is het droevig te constateren dat de vrouw van Theodorus zeven dagen na het verschijnen van het krantenartikel is overleven. Op 13 april 1874 overleed Antonia van Stiphout. De twee kwartjes beloning zal zeker van pas gekomen zijn om een waardige begrafenis te regelen. Theodorus hertrouwde in 1887 met Johanna Maria Swinkels.
Uitsnede Vorstenbosch ca 1895, Grote Historische Atlas Noord Brabant
Disclaimer: Bovenstaande bericht is samengesteld door interpretatie van verschillende beschikbare bronnen door Frank Geenen. Het is mogelijk dat hierin onjuistheden zitten. Bronnen: Vorstenbosch-info.nl: genealogieën en oude woonplekken (Cor Ottenheim); Bijnamen; www.nistelvorst.nl; www.bhic.nl; www.cbs.nl; kranten.kb.nl.
Heeft u aanvullingen, wijzigingen of reacties op dit artikel, laat het weten via onderstaand reactieformulier.
Het gemeentebestuur van Bernheze nodigt inwoner van harte uit om langs te komen tijdens de Koek en Zopie-Tour op dinsdag 21 januari van 16:30 tot 18:30 op het Meester Loeffenplein. Dat doet ze als alternatieve nieuwjaarsontmoeting. Het gemeentebestuur doet komende weken alle keren aan. In een informele en gezellige setting wil het gemeentebestuur in contact…
Op woensdag 11 december hield de Stichting Dorpsraad Vorstenbosch haar jaarvergadering in de Stuik. Er was een aardige opkomst. Op de agenda stond naast de formaliteit van het jaarverslag en wisselingen in het bestuur een presentatie van de nieuwe wijkagent en BOA, en een presentatie van wethouder Daandels over bouwen in Vorstenbosch. Johna Tielemans heeft…
Hoe hoog de behoefte aan een kleinere en betaalbare sociale huurwoning is en hoe problematisch het aanbod is bleek afgelopen week. Mooiland had een van haar woningen aan het Liebregtsplein te huur gezet (huurprijs ca € 650). Binnen enkele dagen leverde dit 2285 reacties op van potentiële huurders. De woning wordt daarnaast ook nog via…
Jo van den Berg is op 3 december overleden. Vorstenbosch kent Jo als dorpsfotograaf, archivaris, verzamelaar en gildeman. Als dorpsfotograaf legde hij jarenlang alle activiteiten, evenementen en bijzonderheden vast in het dorp. Speciale aandacht had Jo voor vogels en het gilde. Vele jaren voorzag hij Vorstenbosch-info.nl en De Mooi Bernhezekrant van foto’s. 35 jaar lang…
Op de Ledenvergadering van Kring Maasland op donderdag 14 november 2024 heeft gildebroeder Jan van den Broek een Kringonderscheiding mogen ontvangen voor zijn jarenlange trouwe dienst. Jan is meer dan 30 jaar in de jeu de boules commissie van Kring Maasland actief eerder als secretaris later als voorzitter. Hij organiseert het jeu de boules toernooi…
