vroege bewoning Vorstenbosch Op 10 juli 1958 is bij de aanleg van de Schoolstraat een pot gevonden. Deze pot, ook wel de urn van Vorstenbosch genoemd, is een belangrijke vondst geweest en zegt veel over de vroege bewoning van de Nederlanden. Uit deze vondst kunnen we opmaken dat de omgeving van Vorstenbosch al in de bronstijd ca 1800-1100 voor Christus) een bewoonde plek moet zijn geweest. Resten van echte woonplekken zijn overigens nooit gevonden. De urn is in bewaring in het depot van het Noord-Brabants museum in Den Bosch.
Volgens de destijds opgetekende gegevens zou de exacte locatie de volgende zijn.
Het is meer waarschijnlijk dat de exacte plek in het profiel van de Schoolstraat was gelegen.
De heer A. Bruijn, tekenaar bij de Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderoek (ROB) stelde ter plaatse vast dat de pot recht overeind in de grond heeft gestaan. Het kuiltje, waaruit de pot te voorschijn is gekomen, en dat inmiddels weer was dichtgeworpen, werd opnieuw uitgegraven. In de losse grond werden nog wat scherven en een groot fragment van een bronzen naald gevonden. De naald is zeer waarschijnlijk met de pot begraven. Bij een nader onderzoek van de vondstomstandigheden werd een vlak van 6 bij 22 m rondom de vindplaats gemaakt. Daarbij werd geen enkele andere archeologische vondst gedaan. Wel werd vastgesteld dat het terrein reeds lang als bouwland in gebruik is. Een ca. 75 cm dikke oude bouwlandlaag toonde dit duidelijk aan. Daaronder bleek de grond echter nog een halve meter dieper oudtijds te zijn omgewerkt. Het was helaas niet meer mogelijk om met voldoende zekerheid vast te stellen, of de pot al dan niet in de omgewerkte grond onder het oude bouwland is begraven. Er is geen spoor van crematieresten in of bij de pot aangetroffen.
De heer A. Bruijn heeft bij de restauratie van de pot veel aandacht besteed aan de wijze, waarop hij gemaakt is.
De pot is gekneed van klei die rijkelijk verschraald is met grof kwartsgruis. De pot is uit vijf banden opgebouwd. De recht afgestreken bovenrand is sterk naar buiten omgevouwen. De staf band is met duim en wijsvinger uit de massa van de pot gekneed. De indrukken van de nagels zijn goed te zien. Direct onder de staf band bevinden zich de moeten van vier brede knobbeloren die kruislings zijn geplaatst. Vervolgens is de wand van de pot in verticale richting glad gestreken. Op de bovenkant van de rand bevindt zich een enkele rij van om en om geplaatste nagelindrukken. Ook de ruimte tussen de rand en de stafband is versierd met nagelindrukken die in zeven groepen van telkens drie dubbele rijen zijn aangebracht. Onder de stafband bestaat de versiering uit acht banen, eensdeels van twee dubbele rijen nagelindrukken, anderdeels van horizontaal geplaatste
wikkeldraadstempelindrukken. Om het stempel is een koordje twaalf maal gewonden. De pot is zeer waarschijnlijk in open vuur gebakken. Het oppervlak is uitwendig geoxydeerd, zowel buiten als binnen in de pot. Op de breuk is de klei meest zwart, doch ook wel rood gebakken. Van de bronzen naald ontbreekt de punt. Het boveneinde bestaat uit een schijfvormige kop. Op de eigenlijke naald bevinden zich gepointilleerde groefjes in de lengterichting van het voorwerp.
De pot uit Vorstenbosch past zeer goed in periode Montelius II (oftwel de midden bronstijd ca 1800-1100 voor Christus). Het gebruik van een wikkeldraadstempel, de versiering over een groot deel van de wand van de pot, de aanwezigheid van vier knobbeloren en het ontbreken van crematieresten zijn kenmerken die slechts zelden bij de onderhavige keramiek worden gevonden. Binnen de groep der Hilversum- en Drakensteinurnen neemt de pot uit Vorstenbosch typologisch een vroege plaats in. Het is van bijzonder veel belang dat te Vorstenbosch een pot is gevonden die onder sterke Britse culturele invloeden is gemaakt, terwijl daarbij een bronzen naald lag die haar relaties heeft in de noord oostelijke Nederlandse en noord westelijke Duitse bronzen tijd.
(bewerking door F. Geenen uit tekst van de heer P. J. R. Modderman, ROB begin zestiger jaren)
Leave a reply