VORSTENBOSCH info

Onderstaande fotovergelijking van ca 1950 met ca 2010 laat duidelijk de verbossing zien en het in de loop der jaren kleiner geworden stuifzandgebied. Beweeg de muis over de afbeelding.

[image-comparator title=”Hoe Bedaf in ca 60 jaar dichtgroeide” left=”http://www.vorstenbosch-info.nl/WP/wp-content/uploads/2016/09/bedaf_ca1950_1.jpg” right=”http://www.vorstenbosch-info.nl/WP/wp-content/uploads/2016/09/Bedaf_2009_1.jpg” width=”100%” classes=”hover”][/image-comparator]

De Bedafse Bergen (betekenis ver-af gelegen) hebben er niet altijd zo uitgezien als we ze vandaag kennen. Zo’n 4000-5000 jaar geleden was Brabant bedekt met een laag zand waarop vooral eiken en berkenbossen groeiden. Rond 1100 gingen zich boeren vestigen op de vruchtbare gronden langs de Leijgraaf. Ze legden akkers aan en lieten er hun vee grazen. De boeren gebruikten het hout als bouw- en stookhout. Jonge scheuten en jonge boompjes werden opgegeten door het vee en zo langzamerhand veranderde het bos in heideveld. Die plagden de boeren af om te mengen met de schapenmest. Dat werd weer gebruikt op de akkers. Waar geen heide meer groeide, kwam de zandlaag bloot te liggen en had de wind vrijspel. Om het verzanden van akkers tegen te gaan door de wind legden de boeren aan de rand van hun akkers houtwallen aan. Dat zijn eikenhoutwallen die nu nog steeds zo kenmerkend zijn voor de Bedafse Bergen. Tot ca. 1900 heeft deze situatie voortbestaan. Daarna trokken de boeren zich terug en werden er vooral grove dennen aangeplant. Het hout werd als stuthout in de mijnen gebruikt. Maar sinds de zestiger jaren is ook daar geen behoefte meer aan.  De aanplant is uitgegroeid tot een bos.

• Het uitgroeien van de bebossing betekent dat het stuifzandgebied in de afgelopen 60 jaar aanzienlijk is gekropen.
• Bedaf is van oudsher gebruikt als plek om te recreëren. Die recreatie is nog steeds een belangrijk aspect en ze vormt tevens een bedreiging voor het gebied. Planten- en dierenleven  hebben te lijden van de steeds intensievere recreatie; toch is het niet de bedoeling dat mensen er weg blijven; er moet evenwicht gevonden worden tussen wat de resterende natuur kan verdragen en wat recreanten toegestaan kan worden.
• Een andere bedreiging is de grondwaterstand. Er groeide dopheide die nu vrijwel is verdwenen door de ontwatering ten behoeve van de landbouw op de omliggende percelen. Met de laatste uitbreiding van het natuurgebied en aanpassingen in de waterhuishouding zal de grondwaterstand zeker stijgen en misschien komen dan de dopheide en zelfs de wolfsklauw terug.
• Vermesting is ook een bedreiging. De vergrassing van de bosbodem en het oprukken van de rankende helmbloem zijn hiervan voorbeelden. Het is nog even afwachten welk effect de uitbreiding met de compensatiegronden voor de vermesting heeft.
• Ook de regen die als gevolg van klimaatverandering steeds intensiever wordt vormt een bedreiging. Regen op de bergen betekent erosie of uitspoeling van het zand. Dat is goed te zien aan de vrijliggende wortels van de eikenstoven op de bergrug. Door de bossen en kleiner zandgebied kunnen de bergen onvoldoende aangroeien.

De Bedafse Bergen zijn een klein, maar heel bijzonder gebied met historie, veel landschapstypen en schoonheid. Laten we zorgen dat het zo blijft!

(Bron: IVN Uden en Frank Geenen)