Amerikaanse soldaten bij de bevrijding voor de kerk van Veghel
69 jaar geleden kwam in deze regio een einde aan de tweede wereldoorlog. Het was in de oorlog in deze regio relatief rustig, maar in de nadagen werd er met operatie Market Garden op sommige plekken in de regio (Veghel, Eerde) behoorlijk gevochten. Vorstenbosch bleef rondom de bevrijding verschoond van gevechten. Volgend jaar zal de bevrijding in de regio grootser gevierd worden. Tijd om het Vorstenbossche leven in de periode 1940-1945 ook beter in beeld te brengen. Helpt u mee? Kent u verhalen uit die periode of heeft u zelf nog herinneringen? Heeft u foto’s of andere voorwerpen? Laat het weten via mail, contactformulier of brievenbus.
Bevrijding
Cor Ottenheim beschrijft de bevrijding in een reactie op het forum van BHIC als volgt.
In het kerkdorp Vorstenbosch is vergeleken met de regio betrekkelijk weinig te merken geweest van de oorlog. Wel was er de angst voor oorlogsgeweld en is er een boerderij afgebrand (familie Zomers) door een vliegende bom en is aan een gestrande piloot van de geallieerde troepen een schuiladres verzorgd.
De bevrijding is door veel Vorstenbosschenaren ervaren en beleeft in Veghel (18 september 1944). Daar trokken de mensen heen toen ze hoorden dat de geallieerden daar gearriveerd waren. Ze zagen van grote afstand de parachutisten landen en de militairen door het centrum van Veghel trekken. Deze feestelijk intocht is op het einde van de middag nog afgebroken omdat het bericht kwam dat de Duitsers aan de Corridor van twee kanten weer terrein begonnen terug te winnen en het centrum van Veghel trachten in te sluiten. Het publiek waaronder de Vorstenbosschenaren keerden toen snel naar huis.
Weken later toen op de radio het officiële bericht kwam dat geheel Nederland bevrijd was heeft bakker (Toontje van Heeswijk) zijn radio in het wijd geopende raam gezet en met een vol volume dit bericht door Vorstenbosch laten schallen.
Meer inwoners tijdens de oorlog
We kennen in Vorstenbosch het verhaal van Heleen Egger, het joodse meisje uit Amsterdam die van 1943 tot 1945 bij de familie Voets aan de Heuvel ondergedoken zat. De Eggerlaan is naar haar vernoemd en in 2007 was ze in Vorstenbosch op de basisschool om haar verhaal te vertellen. Haar dochter Debby Petter schreef in 2009 een boek over haar verhaal en in de afgelopen jaren trok ze het land door met een monoloog in de theaters.
Minder bekend zijn de andere joodse onderduikers die verspreid over de boerderijen in en om het dorp waren ondergebracht, zoals Elie Hart uit Den Haag die bij de familie van Houdt op de Kampweg was ondergebracht. “Zoon Elie, geb. Rotterdam 20 april 1929 (Eddy, overleden 4 juni 2005 Fresno, US), heeft in ons gezin gewoond als onderduiker. Hij heeft de oorlog overleeft, de bevrijding bij ons meegemaakt.
Ik heb over hem nogal wat informatie verzameld. Wij bewaren een mooie oorkonde die mijn ouders na de oorlog ontvingen.” aldus Arnold van Houdt. Maar er woonden er zeker nog veel meer. Wie kent nog namen?
Naast onderduikers woonden er ook ‘vluchtelingen’ in het dorp, kinderen en volwassenen die door het oorlogsgeweld in hun stad tijdelijk uitweken naar het rustige platteland. Willy van de Wijngaart was van 1940 tot 1946 ondergebracht bij de familie Geenen aan de Oude Veghelse Dijk. Goede herinneringen aan die belangrijke periode uit zijn jeugd deed hem in 1968 besluiten om vanuit Rotterdam naar Vorstenbosch te verhuizen.
Hoeveel meer inwoners Vorstenbosch telde in de oorlogsjaren is niet duidelijk.
Oorlogsschade
Er zijn in Vorstenbosch geen schades door gevechtshandelingen bekend. Wel was er regelmatig bij overvliegende bommen (V1) angst dat ze zouden neerkomen. In 1943 en 1944 was er ook sprake van neergestorte vliegtuigen nabij Vorstenbosch. In 1943 stortte op de Dintherse Hoek een vliegtuig neer. Sergeant Jack Hempstead wist als enige aan de Duitsers te ontkomen. In 1944 stortte een vliegtuig neer in de Meuwelheide.
Dagelijks leven
In de oorlogsjaren bestond Vorstenbosch voornamelijk uit boerderijen die veelal ook in hun eigen levensbehoeften voorzagen. Het dagelijks leven ging gewoon door, maar er was wel een effect merkbaar van de oorlog. Veel goederen waren niet of moeilijk of alleen met bonnen te kopen. Transportbedrijf van der Loop kon enige tijd zijn werk niet uitvoeren toen de vrachtwagens werden gevorderd. In het klooster waren op enig moment de zusters van het klooster uit Veghel ondergebracht. Van de schoolbanken werd met stro een bed gemaakt.
(zie links in bericht voor meer achtergrondinformatie)
1 reactie
De laatste tijd gaat onze Stan regelmatig op pad met een metaaldetector. Hij vind dan met grote regelmaat kogels (al dan niet geladen) uit de tweede wereldoorlog. Hoe komen deze kogels hier terecht en op sommige plekken (schuttersputje?) kom je er veel meer tegen. DE hulzen van de kogels zijn genummerd en gedateerd en kunnen op deze wijze ook enig beeld geven van toen. Mogelijk heb je hier nog iets aan. Verder kan ik me herinneren papieren van soldaten gezien te hebben die hier even op een “verjaardagsfeest”zijn geweest. Waar deze papiertjes met namen zijn gebleven weet ik nu even niet, mogelijk zijn deze bij Jo vd Berg belandt.
Groeten Tonio van Zutphen